Jan Daenen staat op de 32e plaats op de Kandidatenlijst van GroenLinks-PvdA. Hij is Statenlid voor de PvdA in Gelderland en politiek adviseur van de Tweede Kamerfractie van de PvdA.
Aan het begin van het gesprek met Jan, geeft hij aan dat hij het eervol vindt dat hij op de kandidatenlijst staat. Hij zegt het een uitdaging te vinden om er samen met de kandidaten van GroenLinks een succesvolle campagne van te maken. “Ik ben blij dat onze partijen samenwerken en hoop dat er een einde komt aan de versplintering op links en dat er een nieuwe doorbraak ontstaat; een brede maatschappelijke beweging. Ik ben van plan om vooral op lokaal niveau campagne te voeren. Dan denk ik bijvoorbeeld aan het gebied waar ik ben opgegroeid: De Kempen in Noord-Brabant. Ik wil aangeven als ik daar campagne voer: ‘Ik ben nog steeds een kind van hier’ en dat ze op mij kunnen rekenen.”
Politiek
“Ik kreeg als twaalfjarige in het dorp waar ik ben opgegroeid de kans om mee te lopen met de wethouder. Dat vond ik erg interessant. Daar ontstond mijn interesse in de politiek. Ik was daar lid van een jeugdgemeenteraad en als jeugdwethouder mocht ik regelmatig het woord voeren. De echte wethouder was niet echt een prater en vaak zei hij: ‘Jan, doe jij het woord maar.’ In die tijd heb ik echt de eerste stappen gezet richting de politiek.
Op de middelbare school ging ik de strijd aan over een bepaalde scheikunde methode die een docent wilde doordrukken. Het lukte mij een coalitie te smeden met verschillende jaargroepen. Juist door samen te strijden werd besloten door de school om in gesprek te gaan over de methode. In je eentje is het lastig om een belang te verdedigen, maar als je meer mensen achter je kunt krijgen, kun je meer realiseren.
Verder maakte ik me al op jonge leeftijd zorgen over de ongelijke kansen die kinderen hadden. Waarom kon de een wel alle sporten of hobby’s doen die hij maar wilde en de ander niet? Toen ik op een uitwisseling in India zag waar ongebreidelde ongelijkheid toe kan leiden, besloot ik lid te worden van de PvdA. Je kunt er aan de zijlijn van alles van vinden, je kunt ook de arena instappen en er wat aan doen.
“Je kunt ook de arena instappen en er wat aan doen.”
Nu heb ik enige tijd politieke ervaring in de provinciale politiek. Ik heb gemerkt dat de provinciale politiek in de loop der tijd steeds belangrijker is geworden met meer taken, bijvoorbeeld bij de stikstofproblematiek. Dit betekent dat de relatie met ‘Den Haag’ soms best wel lastig is. En wat ook belangrijk is: laat je zien in de wijken als partijen. We moeten als GroenLinks-PvdA minder moreel superieur willen zijn en meer echt zichtbaar zijn in de wijken.”
Religie of levensbeschouwing
“Ik ben afkomstig uit het katholieke zuiden. Vragen zoals: ‘Waar kom je vandaan, waar ga je naartoe en wat kan ik doen om deze wereld nog mooier te maken?’ zijn voor mij nog steeds belangrijk. Ik zag dat ook in de kerk deze vragen een grote rol speelden en dat trok mij als kind al aan. Tegenwoordig sta ik nog steeds ingeschreven bij de Rooms Katholieke Kerk. Als kind deed ik regelmatig mee aan toneelstukjes in de kerk over Bijbelse onderwerpen en was misdienaar in de parochiekerk van mijn dorp. Ik kom nog graag in de kerk om tot rust te komen of na te denken, maar ga niet regelmatig. Ik laat me inspireren door de mooie manier waarop mensen met elkaar omgaan. Af en toe kom ik terug in die kerk waar ik misdienaar was en dan vragen ze daar hoe het met me gaat. Geweldig en ontroerend. Als er nood aan de man is, zijn mensen altijd bereid om elkaar te helpen. Het medemenselijke is voor mij de kern van het geloof. Dat is religie-overstijgend.
Het is een interessante vraag of religie en politiek wel of niet kunnen samengaan. Ik ben voor een strikte scheiding van kerk en staat. De grondwet staat immers soms haaks op religieuze geschriften. Echter betekent dat niet dat mensen zich niet door het geloof kunnen laten inspireren en vanuit die waarden politiek bedrijven. In dat opzicht kan geloof zeker een toegevoegde waarde zijn in de politiek.”
Inspiratie
“Mijn politieke voorbeeld is Petra van Amersfoort, oud raadslid in Wageningen. Een echte sociaaldemocraat zoals ze nog zelden gebakken worden. Zij weet als geen ander de complexe politiek begrijpelijk te maken voor iedereen. Ze houdt niet van stukken lezen. In plaats daarvan gaat ze de straat op, de wijken in om de problematiek zelf te ervaren. Ze is voor niemand bang en laat zich door niemand van de wijs brengen. De informatie die ze ophaalt neemt ze vervolgens mee naar het stadhuis: ze praat met wat raadsleden, met de wethouder en het is geregeld. We vergeten in onze hoogopgeleide theoretische bubbel soms hoe belangrijk ombudspolitiek is. Ik zal niet snel zo’n goede ombudspoliticus worden als Petra, maar ik werk er iedere dag aan om dicht bij haar statuur te komen.
Volkshuisvesting moet weer centraal komen te staan. We hebben te lang de markt laten bepalen wie er wel en wie er niet recht heeft op een woning. Terwijl een dak boven je hoofd nota bene een grondrecht is. Ik wil me inzetten om wonen voor iedereen weer bereikbaar te maken. Dat kan door woningcorporaties meer beleids- en financiële ruimte te geven en beleggers en speculanten te weren met een bouwplicht, planbatenheffing en actieve grondpolitiek.”
Platteland
“Ook wil ik me inzetten voor de herwaardering van voorzieningen op het platteland en in buitenwijken. In het bijzonder het openbaar vervoer. Dat een buslijn, school of ziekenhuis niet financieel rendabel is, betekent niet dat het geen maatschappelijke meerwaarde heeft. Ik wil als Kamerlid meer aandacht vragen voor datgene wat bijdraagt aan sterkere gemeenschappen. Het is belangrijk dat we de ziel in onze dorpen, op het platteland, in onze wijken terugkrijgen en kijken wat de rol is van de stadslandbouw in de toekomst.
We moeten vooral niet onderschatten hoe belangrijk de boeren zijn voor het platteland, (in)direct economisch, maar ook cultureel. Bijna iedere plattelandsbewoner heeft familie met een boerderij. Als we de landbouw écht toekomst geven, zullen onze dorpen levendig blijven. Daarnaast moeten we natuurlijk zorgen dat voorzieningen en andere economische sectoren niet in verval raken door spreadsheetbeleid vanuit Den Haag. Recreatie is voor veel dorpen rondom de Veluwe van levensbelang. Ik ben dan ook tegen het hermetisch afsluiten van onze natuurgebieden voor mensen. Als mensen kunnen genieten van de natuur, zullen ze er ook zorgvuldiger mee omgaan.”
Tekst: Jaap Terpstra