Nederlanders worden gezien als goede bruggenbouwers, in de fysieke en letterlijke zin van het woord.
Maar in de figuurlijke zin, waar het gaat om mensen onderling, is er nog wel wat werk aan de winkel. Waarom zou er anders een masteropleiding zijn die nu studenten opleidt tot bruggenbouwers? Marianne Moyaert is hoogleraar theologie aan de VU en is nauw betrokken bij de opleiding. Haar standpunt is helder: er zijn mensen nodig die interreligieus geletterd zijn; die de verbinding tussen meerdere geloofstradities of tussen gelovigen en niet-gelovigen kunnen maken. Dat die verbinding op dit moment nodig is, behoeft weinig uitleg.
Een sprekend voorbeeld van een bruggenbouwer is Meyrem Almaci, Vlaams politica voor de partij Groen! Zij staat in de frontlinie van twee thema’s die ook De Linker Wang raken: het debat rond de onverdoofde rituele slacht en het debat over de islam. Over dat laatste onderwerp is ze helder: de Islam is al eeuwen in Europa en niet nieuw, zoals de laatste jaren vaker klinkt.
Volgens Moyaert zijn wij het vooral die de wij-zij constructie tussen groepen in stand houden. Almaci heeft daarover een duidelijke boodschap: de brug naar de medemens is al gebouwd, maar ga er ook overheen. De mogelijkheid om de wij/zij scheiding te overbruggen is er. Maar soms lijken we te bang om ‘m te gebruiken. En bang waarvoor? Voor de ander? Reëel beschouwd: wat kan er gebeuren? Iedereen is een mens, waar hij of zij ook vandaan komt. En er zijn verschillen, natuurlijk. Maar we kunnen op z’n minst de dialoog aan gaan op een respectvolle manier.
Almaci toont zich kritisch. Ten aanzien van de Islam, maar ook rond de onverdoofde rituele slacht. Die discussie wordt te beperkt in beeld gebracht omdat het onderwerp alleen maar ter sprake komt tijdens de ramadan, vindt ze. Ook in Nederland is hier nog veel over te doen. Bas Roufs maakte een actuele analyse: is er – met name ook binnen GroenLinks – een compromis te vinden tussen dierenwelzijn en de vrijheid van godsdienst?
Ook in dat verband zal er een brug geslagen moeten worden. Bruggen slaan is een kenmerk van religies, zo lijkt het weleens. Aan de andere kant is dat natuurlijk niet waar. Iedereen kan een brug slaan. Volgens theoloog Anton Wessels is het delen van verhalen daar een goed begin voor. Met verhalen delen wordt begrip gekweekt. Dat is ook de gedachte achter de nieuwe bundel van Bureau de Helling ‘Green Values, Religion and Secularism’ waarin we in dit nummer aandacht besteden.
Ga de dialoog aan, sla een brug, ga die zee van angst en wantrouwen over. Want over water gaan, daar worden we als Nederlanders in het buitenland altijd voor geprezen. In letterlijke zin en hopelijk ook steeds meer figuurlijk.
Bas Joosse, eindredacteur.